به گزارش خبرنگار گروه فرهنگ و هنر برنا؛ به تازگی توقف پخش برنامه «اکنون» سروش صحت و گزارشهای عادل فردوسیپور در آپارات اسپورت توجه زیادی را جلب کرده است. این مسائل بهویژه در زمینه حقوق پخش و اختیارات نهادهای نظارتی مانند ساترا و صداوسیما به چالشهایی جدید منجر شده است. در این خصوص با سامان مرادحسینی رئیس مجمع رصتا گفتوگویی داشتهایم که در ادامه میخوانید.
نسخهای که «اکنون» به ساترا ارائه داد با نسخهای که پلتفرم پخش کرد متفاوت است/ فیلیمو چالشی برای توسعه سایر پلتفرمها
برنا: در ابتدا میخواهم درباره مشکلات پیشآمده برای برنامه «اکنون» سروش صحت و اظهارات محمدجواد شکوری مقدم(مدیرعامل فیلیمو) توضیحاتی را ارائه دهید.
مرادحسینی: ما بیش از ۴۸۰ پلتفرم داریم که یکی از آنها فیلیمو است. متأسفانه این پلتفرم با بیقانونی خود باعث میشود سایر پلتفرمها امکان توسعه و رشد نداشته باشند. در خصوص برنامه «اکنون» سروش صحت باید بگویم، چه در ایران و چه در سایر کشورها رعایت حقوق مالکیت معنوی از الزامات تنظیمگری است. اگر من از برنامهای در فیلیمو کپیبرداری کنم باید پاسخگو باشم و در مراجع قانونی مورد سؤال قرار بگیرم اما وقتی یک پلتفرم مشخص به دنبال انحصارطلبی است و محتوایی را از برنامهای مانند «کتابباز» کپی میکند و به آن ارجاع نمیدهد، چرا نباید پاسخگو باشد؟
علاوه بر این، یک مشکل تکراری دیگر هم وجود دارد و آن هم این است که نسخهای که «اکنون» به ساترا ارائه داد با نسخهای که پلتفرم پخش کرد، متفاوت است و این نقض آشکار قانون محسوب میشود.
کلمه توقیف در کنار ساترا تبلیغی برای پلتفرمهاست
برنا: اخیراً واژه «توقیف» در رسانه و پلتفرمها زیاد استفاده میشود. مدیر سکوی فیلیمو در توئیتی از این واژه درخصوص برنامه «اکنون» استفاده کردند. نظر شما درباره گزینش این واژه چیست؟
مرادحسینی: کلمه «توقیف» به نظرم بیشتر یک ابزار تبلیغاتی شده است که توسط برخی پلتفرمها در مارکتینگ به کار میرود. اینطور است که وقتی پلتفرمی یک محصول، فیلم یا سریال تولید میکند، بهجای صرف هزینههای سنگین برای تبلیغات شهری از اصطلاح «توقیف» استفاده میکند. در حقیقت برای وایرال شدن واژه «توقیف» را کنار ساترا و حاکمیت میگذارد و با این روش توجه مردم را جلب میکنند. رسانهها هم به این موج دامن میزنند.
در واقع، ماجرا این است که وقتی این خبرها منتشر میشود، نه تنها به آگاهی عمومی کمکی نمیکند، بلکه به تبلیغات برای همان محصول تبدیل میشود. این کار دقیقاً استراتژی مارکتینگ است. مردم طبیعتاً به چیزی که گفته میشود «توقیف شده» بیشتر توجه میکنند و این باعث افزایش بازدیدها میشود.
تسهیلگری وجود دارد اما برخی پلتفرمها میخواهند کار خودشان را انجام بدهند
برنا: نقش رصتا و ساترا در این فرآیند چیست؟
مرادحسینی: در ابتدا باید بگویم که ما با ساترا در یک چارچوب مشترک فعالیت میکنیم، اما نکته مهم این است که هدف ما حمایت صرف از منافع نیست؛ بلکه منافع شخصی ذینفعان پلتفرمها نیز مدنظر قرار میگیرد. این حمایت به معنای ایجاد محدودیت یا جلوگیری از توسعه نیست، بلکه به دنبال رعایت حقوق و قوانین هستیم. نظارت ما برای حفظ توازن در صنعت است، نه برای ایجاد فشار یا مانع.
ساترا باید وظیفه تبیین قانون را بر عهده بگیرد. اگر پلتفرمی محتوایی تولید کند که مطابق قانون نباشد، ساترا موظف است اصلاحات لازم را انجام دهد. ما اخیراً با معاون پایش و نظارت ساترا که صدور مجوزهای تولید و انتشار را انجام میدهد جلسهای داشتیم؛ ایشان تأکید کردند که هر مشکلی در صدور مجوزهای انتشار وجود داشته باشد قابل حل است. پس تسهیلگری وجود دارد اما برخی پلتفرمها میخواهند کار خودشان را انجام بدهند.
برنا: نقش حقوق مالکیت معنوی در تنظیمگری پلتفرمها چیست و چگونه میتوان از سوءاستفادهها در این حوزه جلوگیری کرد؟
مرادحسینی: رعایت حقوق مالکیت معنوی یکی از الزامات اصلی تنظیمگری است. اگر کسی از محتوای تولیدی دیگری کپی کند، باید پاسخگو باشد. اما مسئلهای که داریم این است که برخی پلتفرمها به دنبال انحصارطلبی هستند. بهعنوان مثال، محتوایی را منتشر میکنند که حتی نسخه تأییدشدهای از آن به ساترا ارائه نشده است. قانون باید برای همه یکسان باشد. اگر یک پلتفرم قانونی را نقض کند، باید با آن برخورد شود. همانطور که نمیتوان از چراغ قرمز عبور کرد، در اینجا هم رعایت قانون ضروری است و اگر ایرادی در قانون وجود دارد باید در جای دیگری بررسی شود.
آپارات بدون اجازه پخش زنده دارد و این نقض قانون است/ از بین ۴۸۰ پلتفرم هیچکدام اجازه پخش محتوای زنده را ندارند
برنا: درخصوص ممنوعیت پخش برنامه عادل فردوسیپور در آپارات اسپورت بگویید… با وجود اینکه انحصار پخش زنده برنامهها برعهده صداوسیماست چرا زودتر با این قضیه برخورد نکردید و اجازه دادید چند قسمت برنامه پخش شود؟
مرادحسینی: متاسفانه آپارات باز با بهره از واژههایی چون توقیف از جریانهای رسانهای استفاده کرد تا بدون پرداخت هزینههای میلیاردی برای خودش تبلیغ داشته باشد. موضوع ممنوعیت پخش گزارشهای عادل فردوسیپور در آپارات اسپورت مربوط به پخش گزارش زنده میشود. آپارات بدون اجازه پخش زنده دارد و این نقض قانون است. این بین فقط سازمان بنیاد بازیهای رایانهای برای گیم استریمها در قانون جمهوری اسلامی فضایی را ترتیب داده که آنها بتوانند محتوای زنده پخش کنند و از بین ۴۸۰ پلتفرمی که تحتنظارت رصتا است هیچکدام اجازه پخش محتوای زنده را ندارند اما آپارات این کار را انجام میدهد و متاسفانه بارها در آنجا تخلفاتی صورت گرفته که خانوادهها و کاربران از این پلتفرم شکایت داشتهاند. آپارات باید بداند که انحصار پخش زنده با صداسیماست. اگر فردا قانون بگوید این اجازه را خبرگزاری برنا یا وزارت ارشاد باید تایید کند ما میگوییم چشم. بنابراین رعایت قانون برای همه اجباری است.
پلتفرمهای دیگر معتقدند که آپارات به اقتصاد سایر سکوها ضربه میزند
برنا: این مسئله موجب شکایت پلتفرمهای دیگر و هرج و مرج نمیشود؟
مرادحسینی: متاسفانه همینطور است که میگویید. این روند باعث میشود که پلتفرمهای دیگر هم برای رقابت همین کار را بکنند. در پخش سریالهای مشابه هم همین اتفاق رخ داده است. برای مثال سریال غربت در حال اصلاح بود که به نظرم پلتفرم دید اگر این سریال بیرون بیاید باید میلیاردها تومان هزینه کند واگرنه دیده نمیشود بنابراین واژهی توقیف را کنار ساترا گذاشت تا کارش بهتر دیده شود. پلتفرمهای دیگر بارها به ساترا و رصتا نامه زدهاند و معتقدند که آپارات و خیلی از سکوهای (UGC) کاربرمحور به اقتصاد سایر سکوها ضربه میزند. مثلا یک پلتفرم ناشر محور که برای تولید محتوایش زحمت کشیده و هزینه کرده میبیند که یک کاربر در آپارات که قطعا کاربر شناخته شده خود آپارات است محتوای پلتفرم دیگری را رایگان منتشر میکند. این کار غیرقانونی است و در کل یکجایی باید جلوی این پلتفرمها گرفته شود تا در حق دیگران اجحافی صورت نگیرد.
اگر فیلیمو، ساترا را قبول ندارد اصلا چرا مجوز گرفته است؟
برنا: طبق گفتههای شما در اصل پلتفرم فیلیمو برای برنامهها و سریالهای مختلفش متفاوت عمل میکند و نسخهای که ارائه میدهد با نسخه پخش متفاوت است…
مرادحسینی: دقیقا همینطور است. اگر فیلیمو ساترا را قبول ندارد اصلا چرا مجوز گرفته است؟ پای تمام مجوزها را چرا امضا میکند و بعد قوانین را زیر پا میگذارد؟ چطور سریال زخمکاری و گناه فرشته یا برنامههای جوکر، صداتو، گل یا پوچ و… که پرمخاطب هم بودند مجوز گرفتند. به نظر من ساترا مانند سایر نهادهای تنظیمگر دیگر دنیا در تلاش است که خوب عمل کند. ساترا باید انحصار را از بین ببرد و منافع معنوی و مادی را عادلانه بین تمام سکوها تقسیم کند. این بین ممکن است حالا عدهای بگویند چرا ساترا باید تنظیمگر باشد؟ چرا ارشاد یا صداوسیما و… این مسئولیت را برعهده نمیگیرند؟ همه این بحثها و سوالات معادلات متفاوتی دارد که باید در جای دیگری بررسی شود.
برخورد جدی ساترا میشود فیلتر
برنا: مدام میشنویم سریال یا برنامهای توقیف شدهاست اما باز پخش آن از سر گرفته میشود. چرا برخورد قاطع و قانونی از سوی قانونگذاران یا ساترا با این پلتفرمها صورت نمیگیرد؟
مرادحسینی: برخورد جدی ساترا میشود فیلتر. اگر این کار را بکنند برچسبهای دیگری میزنند. بنابراین مجبوریم افکار عمومی را هم درنظر بگیریم. بسیاری از خانوادهها بارها اعتراض کردهاند که انیمیشنهای فیلیمو مناسب کودکانشان نیست و جنس فرهنگی آنها را تغییر داده است. فیلیمو و ساترا میتوانند انیمیشنهای خارجی را پخش کنند اما باید دوبله آن را به گونهای بومسازی کنند تا کودکان راحتتر با آن ارتباط بگیرند. همانطور که خوردن غذای هندی و چینی با ذائقه مردم ما هماهنگ نیست به همان میزان بسیاری از فیلمها و انیمیشنها هم با فرهنگ ما سازگاری ندارند و ما باید محتوا را با ذائقه مخاطب ایرانی هماهنگ کنیم.
اگر با پلتفرمها برخورد کنیم افکار عمومی علیه سیستم تنظیمگر میشود/ فیلیمو اجازه نمیدهد مابقی پلتفرمها رشد کنند
برنا: یکی دیگر از مسائلی که این روزها در ساخت سریالهای نمایش خانگی دیده میشود و بسیاری آن را نقد میکنند ساخت آثاری درخصوص خشونت است. نگاه شما به این مسئله چیست؟ ساخت این آثار چه اندازه میتواند در جامعه تأثیرات منفی داشته باشد؟
مرادحسینی: این موضوع واقعا مسئلهای اساسی است که اعتراض خانوادهها و منتقدان را به همراه داشتهاست اما متاسفانه پاسخ درستی برای آنها نداریم. شما فکر کنید جلوی همه این موارد گرفته شود چه اتفاقی میافتد؟ یکی از پلتفرمها درخصوص برنامه جوکر احسان علیخانی به من گفت همان شبی که خبر توقیف جوکر منتشر شد به یکباره فروش جوکر در پلتفرم ما چندان برابر شد. شما به من بگویید کسی که هر روز از چراغ قرمز رد میشود را باید چه کار کرد؟ اگر ما برخورد کنیم افکار عمومی علیه سیستم تنظیمگر میشود و این پلتفرم هم بدون پرداخت هیچ هزینهای هر روز بزرگتر میشود و این موضوع را به نفع خودش تمام میکند. این اتفاق تیغ دولبه است. فیلیمو، آپارات و بازار را در دست دارد بنابراین صنعت در دست فیلیمو است. آیا میگذارد بقیه پلتفرمها رشد کنند؟ باید برای مخاطبانمان کارگاه بگذاریم تا بدانند چه خبر است.
خبرنگار: تبسم کشاورز
انتهای پیام/