بازخوانی تربیت کودکان و نوجوانان در نظام تربیتی اسلام

وی گفت: اولین سوالی که از ما می‌پرسند این است که داشته‌هایت را در چه مسیری مورد استفاده قرار دادی. نگاه انسان‌شناسی زنده‌یاد صفایی‌حائری مبتنی‌بر این است که انسان باید برای دیگر افراد جامعه کار و تلاش کند.

وی مسئولیت انسان در قبال خداوند را «کار و فعالیت برای خلق‌الله» عنوان کرد و گفت: خداوند بی‌نیاز است و اگرچه انسان در قبال خداوند نیز مسئول است و مسئولیت‌هایی دارد اما این مسئولیت از جنس دیگری است. چه آن‌که خداوند از این‌که انسان‌ها برایش کاری انجام دهند، بی‌نیاز است اما از آن‌جا که آن‌چه موجب خرسندی خداوند است، خرسندی و رضایت خلق خداست، بر عهده یکایک انسان‌هاست که با خدمت به خلق‌الله، مسئولیت‌شان را در قبال خداوند به‌جا بیاورند.

حجت‌الاسلام مبینی با بیان این‌که «در نگرش زنده‌یاد صفایی حائری، برای تربیت انسان باید ۳ کار را انجام داد»، از «تزکیه»، «تعلیم» و «تذکر» به این عنوان نام برد و گفت: تعلیم انسان به معنای این است که باید محتوای موردنیاز را در اختیار انسان قرار دهیم. اما بحث دیگر نیز در همین مبحث «تعلیم»، چگونگی آن است که باز در روش تربیتی اسلام، بر ۳ مرحله برای تعلیم انسان تاکید شده که این مراحل سه‌گانه عبارتند از تعقل، تفکر و تدبر. وی همچنین با اشاره به بحث «تزکیه» در این گفتمان یادآور شد: وقتی زنده‌یاد صفایی‌حائری از لزوم تزکیه صحبت می‌کند، به این معنا است که در روش تربیتی اسلام باید انسان را تزکیه کرد و از تعلقات و تعصبات نادرست فکری آزاد ساخت.

حجت‌الاسلام محمدحامد مبینی با بیان این‌که «درک استعدادها با مسئولیت انسان رابطه مستقیم دارد»، خاطرنشان کرد: انسان پیش از آن‌که نسبت‌به دیگران مسئول باشد و نیز پیش از آن‌که نسبت‌به خداوند مسئول باشد، نسبت‌به خودش مسئولیت دارد و این مسئولیت به خود درواقع به معنای آن است که انسان پیش و بیش از هر مسئله، نسبت‌به استعدادهایی که دارد، مسئول است و البته در درجه دوم، نسبت‌به آن‌که این استعدادها و داده‌ها را به انسان اعطا کرده، مسئول است.