در اینجا بخش دیگری از مسائل مربوط به معاد مطرح می‌شود و آن مسأله ثبت و ضبط اعمال انسان‌ها برای روز حساب است. نخست از علم بی‌پایان خدا و احاطه علمی او به انسان‌ها سخن گفته، می‌فرماید: «ما انسان را آفریدیم و وسوسه‌های نفس او را می‌دانیم» (وَ لَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسانَ وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ).منظور از کلمه «توسوس» در اینجا این است که وقتی خداوند از خطورات قلبی آنها و وسوسه‌های زود گذری که از فکر آنها می‌گذرد آگاه است مسلماً از تمام عقاید و اعمال و گفتار آنها با خبر می‌باشد، و حساب همه را برای روز حساب نگه می‌دارد.
این همان است که در جای دیگر می‌گوید: «بدانید خداوند بین انسان و قلب او حائل می‌شود، و همه شما نزد او در قیامت جمع خواهید شد». (انفال / ۲۴) البته همه اینها تشبیه است و قرب خداوند از این هم برتر و بالاتر است، هر چند مثالی از اینها رساتر در محسوسات پیدا نمی‌شود.
توجه به این واقعیت انسان را بیدار می‌کند، و به مسؤولیت سنگین و پرونده دقیق او در دادگاه عدل الهی آشنا می‌سازد، و از انسان بی‌خبر و بی‌تفاوت، موجودی هوشیار و سر به راه و متعهد و با تقوا به وجود می‌آورد.
*کافران، دلیلی بر انکار معاد ندارند، تنها شک و تردید است. بَلْ هُمْ فِی لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِیدٍ
* اگر می‌خواهید عقیده‌ای سالم داشته باشید باید وسوسه‌ها را از خود دور کرده و نفس خود را اصلاح کنید. (انکار قیامت به خاطر آن است که خود را از وسوسه‌ها پاک نکرده‌اید.) بَلْ هُمْ فِی لَبْسٍ … وَ نَعْلَمُ ما تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ
*آفرینش هر موجود، گواه بر قدرت آفریدگار بر آفرینش مجدد آن است. اگر آفریدن اول ممکن بود، خلقت دوباره نیز ممکن است. أَ فَعَیِینا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ
به گزارش برنا ، بیست و ششمین آیه در زندگی با آیه ها مربوط به آیه ۱۶ سوره قاف است که خداوند می‌فرمایند: «وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْإِنْسَانَ وَنَعْلَمُ مَا تُوَسْوِسُ بِهِ نَفْسُهُ وَنَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ ما انسان را آفریدیم و وسوسه‌های نفس او را می‌دانیم، و ما به او از رگ قلبش نزدیکتریم.!»
* علم و احاطه‌ی خداوند به بشر، در طول حیات اوست. نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ
آری! او خالق است، و خلقتش دائم و مستمر، و ما در جمیع حالات وابسته به وجود او هستیم، با این حال چگونه ممکن است او از ظاهر و باطن ما بی‌خبر باشد؟! و در ذیل آیه برای روشن‌تر ساختن مطلب می‌افزاید: «و ما به او از رگ قلبش نزدیکتریم» (وَ نَحْنُ أَقْرَبُ إِلَیْهِ مِنْ حَبْلِ الْوَرِیدِ).
در این آیه نکاتی دارد که از آن چنین استخراج می‌شود:
* در گفتگو با مخالف، کوتاه‌ترین و رساترین کلمات را بکار ببرید. «أَ فَعَیِینا بِالْخَلْقِ الْأَوَّلِ» (ممکن شمردن یکی و محال شمردن دیگری تناقض است)