یادداشت؛ مجتبی احمدی_دبیر سرویس فرهنگ و هنر برنا: اینکه کجا ، چه نوع قصه ای را روایت می کنیم مهم است و این که آیا لوکیشن و محل روایت قصه چقدر با اهرم های روایت داستان به لحاظ تاریخ، جغرافیا، سبک ها و شیوه های داستان گویی، مطابقت دارد هم مهم است.
نمایی از کوشک احمدشاهی، عکس از آرشیو لست سکند، ویدا مهین پو
متاسفانه در سال های اخیر به دلیل شرایط اقتصادی پروژه ها و گاهی بد سلیقه گی گروه های تولید شاهد این هستیم که سازندگان سریال بدون در نظر قرار دادن زمان تاریخی، قصه ،جغرافیای موجود در فیلمنامه و مواردی از این دست و بدون در نظر گرفتن فاکتور هایی چون باور مخاطب ، دوربین را در محیط های تکراری و ارزان قیمت همیشگی می کارند طوری که مخاطب عام نیز از این اتفاق غیر هنری گلایه دارد.
آدرس خانه موتمن‌الاطبا (لوکیشن سریال شهرزاد): میدان بهارستان، خیابان ابن سینا، خیابان امیرکبیر غربی، خیابان پامنار، روبه‌روی مسجد کاشانی، بن‌بست موتمن‌الاطبا
نکته‌ای که در این بین وجود دارد، در رابطه با فصل سوم این سریال است که طی آن لوکیشن نون خ در روستاهای اطراف تهران بوده و در آن جا فیلم‌برداری شده است. علت این کار هم محدودیت‌هایی بود که شیوع کرونا باعث ایجاد آن‌ها شده بود. نام این روستاها، «کیگا» و «سنجریان» هستند.
خانه وثوق‌الدوله
از مجموعه سریال‌ها و فیلم‌های مهمی که در این محل تصویربرداری شده، می‌توان به: هزار دستان، سربداران، امام علی (ع)، مریم مقدس، مردان آنجلس، روزگار قریب، اصحاب کهف و موارد دیگری اشاره کرد که تعداد آن‌ها بسیار زیاد است.
آدرس مجموعه کاخ گلستان: خیابان 15 خرداد، میدان ارگ
آدرس خانه فرهنگ امامزاده یحیی (لوکیشن سریال پدرسالار): خیابان ری، خیابان آبشار غربی، کوچه هداوند
اینکه بسیاری از کارگردانان صاحب نام سینمای ایران برای انتخاب محل تصویر برداری تک تک پلان های سریالشان مدت ها لوکیشن بازبینی می کنند و زمان بسیاری روی تک تک نماها و قاب های محل تصویر برداری اثرشان می گذارند بدین معناست که باکرگی لوکیشن و جلوه های بصری جغرافیایی در بحث زیبایی شناسی درام اهمیت بسیار دارد و مخاطب روی این رمز مهم و موثر کارگردانی به اعتمادی چند برابر در مقابل سازندگان اثر می رسد.
در گزارشی به محل تصویر برداری چند سریال تلویزیونی پرمخاطب اشاره خواهیم کرد.
سریال بانوی عمارت در لوکیشن‌های متعددی تصویر برداری شده است؛ اما یکی از مهم‌ترین لوکیشن های این سریال، خانه طباطبایی‌ها واقع در محله قدیم کاشان و در محله سلطان امیر احمد است. خانه طباطبایی‌ها یکی از زیباترین و دیدنی‌ترین جاذبه‌ها در کاشان بوده که مربوط به زمان قاجار می‌شود.
شهرک سینمایی غزالی شامل سه بخش کلی است که به صورت زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:
لوکیشن سریال پدر سالار
نمای داخلی خانه وثوق‌الدوله
علاوه ب خانه دیوان سالار، لوکیشن‌های دیگری مانند خانه موتمن‌الاطبا که طبق مستندات موجود، در سال 1261 هجری شمسی ساخته شده است سال‌ها نزد خاندان موتمن باقی مانده و در آن زندگی می‌کردند. موتمن الاطبا، پزشک مخصوص ناصرالدین‌شاه بوده است. مساحت این خانه حدود 800 مترمربع است که در محله عودلاجان و خیابان پامنار قرار دارد. سریال شهرزاد در شهرک سینمایی غزالی هم برداشت‌هایی داشته است.
اما لوکیشن سریال جیران فقط به جاهایی که گفتیم ختم نمی‌شود، این پروژه عظیم در شهرک غزالی، باغ گیاهشناسی، بازار سعدالسلطنه قزوین و برخی از مناطق و جاذبه‌های دیگر نیز فیلم‌برداری شده است.
آدرس کارخانه سیمان: شهرری، انتهای اتوبان امام علی(ع)
نمایی از تخت مرمر مجموعه کاخ گلستان، عکس از پویا دهقان
باغی که در آن شب های برره تصویر برداری شد
با وجود همه این‌ها، یکی از قسمت‌های دیدنی پایتخت پنج که در نوروز 1397 از شبکه اول سیما پخش شد، در یکی از کارخانه‌های جنگ‌زده سوریه اتفاق می‌افتد؛ همان‌جایی که در آن خانواده نقی معمولی مورد حمله داعش قرار گرفتند. جالب این است که به شما بگوییم لوکیشن پایتخت در این قسمت، تهران بود. جایی در انتهای اتوبان امام علی و در شهرری که همچنان هم وجود دارد، اما بازدید از آن امکان‌پذیر نیست. سیلوی گندمی که در کنار کارخانه سیمان شهرری قرار گرفته، میزبان فیلم‌برداری این قسمت از سریال محبوب پایتخت بوده است.
نمایی دیگر از لوکیشن معروف سریال پدرسالار
از جمله لوکیشن‌ها و قسمت‌های مختلفی که در این شهرک ساخته شده‌اند، شامل: میدان توپخانه، ساختمان شهرداری، خیابان لاله‌زار، گرند هتل، تار و سه‌تار دلگشا و بخش‌هایی دیگر هستند. شما می‌توانید در شهرک غزالی، در لوکیشن‌های مختلف فیلم‌ها و سریال‌ها عکس بگیرید و آن‌ها را برای خود بازسازی کنید.
آدرس لوکیشن سریال شب های برره: محدوده سعادت آباد
خانه طباطبایی ها
سریال جیران سریالی تاریخی و مربوط به دوره ناصرالدین شاه است و فیلم‌برداری آن در مرداد ماه سال 1400 در شهر خوانسار و گلپایگان به پایان رسید. شاید بتوان گفت که مهم‌ترین لوکیشنی که این سریال در آن فیلم‌برداری شده، مجموعه کاخ گلستان است که قسمت‌های مختلفی از سریال را در آن ضبط کرده‌اند. تخت مرمر، شمس‌العماره و برخی قسمت‌های دیگر از جمله لوکیشن های تصویر برداری در این سریال هستند.
نمای کارخانه از دور
لوکیشن سریال جیران
دکورها و بناهای پس از اسلام (با مساحت 35000 مترمربع)
این سریال خاطره‌انگیز که در سال 1372 ساخته شد از پرمخاطب‌ترین سریال‌ها در زمان خود بوده و هنوز هم عده‌ای علاقه‌مند به تماشای مجدد آن هستند. لوکیشن سریال پدر سالار در منطقه امام زاده یحیی تهران و در خانه‌ای تاریخی با قدمت 100 ساله انتخاب شد و قسمت‌های مختلف سریال در آن ساخته شد. لوکیشن پدرسالار متعلق به یکی از نوادگان قاجار به نام «مهرانگیز کامبیز» بوده که اکنون به خانه فرهنگ امامزاده یحیی تبدیل شده است.
سریال علی البدل در نوروز 96 توسط شبکه یک سیما پخش شد که بیشتر لوکیشن‌های آن در استان همدان قرار داشت و ضبط شد. یکی از این لوکیشن‌ها بین همدان و تویسرکان در روستای «چشمه قل قل» بود. روستای چشمه قل قل یا ورکانه دارای جاذبه‌های گردشگری فراوان است که در فصل‌های بهار و تابستان پذیرای گردشگران متعددی است و به‌خوبی توسط این سریال، معرفی و جاذبه‌های آن به نمایش گذاشته شد.
