تصاویر دریافتی از فضا در سال ۲۰۱۹ نشان دادند که چگونه گیاهان نزدیک دریاچهی سوپریور در ایالات متحده، میتوانند افزایش فعالیت را در وقت صبح هنگام «بیدارشدن» افزایش دهند. همچنین براساس یافتههای دانشمندان ISS، گیاهان نزدیک به مرز آبی صبح زود از خواب بیدار میشوند و علائم فعالیت را زودتر از گیاهان دور از آب نشان میدهند.
بیدارشدن گیاهان بهلطف رادیوسنج حرارتی اکوسیستم در ایستگاه فضایی (ECOSTRESS) از فضا دیده شد. این ابزار که در ایستگاه فضایی بینالمللی (ISS) قرار دارد، با اندازهگیری دما و ردیابی فرایندهایی مثل تبخیر و تعرق، میتواند سلامت پوششی گیاهی روی زمین را بررسی کند.
حال این سؤال مطرح میشود که اگر گیاهان بیدار میشوند، آیا میتوانیم آنها را به خواب ببریم؟ این هدفی است که استفانو مانکوزویِ گیاهشناس بهدنبال آن است. مشاهدهی جالبی که مانکوزو را به جستوجوی شواهدی از هوش گیاه واداشت، ریشهای در حال رشد حول محور مانع بود. مانکوزو با فیلمبرداری از حرکت گیاه نشان داد که گیاه برای تشخیص مسیر رشد بهتر به لمس مانع نیازی ندارد، پس از کجا میدانست که باید حرکت کند؟
مانکوزو کار خود را با بررسی حساسیت گیاهان به بیهوشی شروع کرد و متوجه شد که میتوان گیاهان را با همان بیحسکنندههایی بیهوش کرد که روی انسان جواب میدهند. وی میافزاید: «این نتیجه بسیار شگفتآور است؛ زیرا همیشه تصور میشد که خودآگاهی پدیدهای مرتبط با مغز است؛ اما فکر میکنم خودآگاهی و هوش هر دو تجسم بیشتری دارند و به کل بدن مربوط میشوند.» دربارهی خواباندن گیاهان، تیم مانکوزو باور دارد که میتواند تا پایان سال ۲۰۲۳ به این هدف دست یابد.