و اضافه مىکند: علماء اسلام در هیچ مسألهاى آنگونه که بر فضل امام صادق و دانش او اجماع نمودهاند علیرغم اختلاف طوائفشان، به این شکل اجماع ننمودهاند و تعدادزیادى از ائمه اهل تسنن هستند که معاصر با ایشان بودند و هم عصر با ایشان زیسته و از محضر مبارک شان فیض بردهاند و بدینسان وى به پیشوایى علمى زمانش کاملا شایسته بوده همچنانکه این شایستگى را قبل از او پدر و جدش و نیز عمویش زید رضى الله عنهم اجمعین داشتهاند. و همه پیشوایان راه هدایت به آنها اقتداء نموده و از حرفهاى آنها اقتباس نمودهاند. (۱۴)
خیرالدین الزرکلى
میرعلى هندى
۳- همان، ص ۱۰۴
۱۵- ابن صباغ، علی بن محمد، الفصول المهمة فی معرفة الأئمة، ج ۲، ص ۹۱۳ محقق:غریری،سامی ناشر:دارالحدیث محل نشر:قم
۴- همان، ص ۱۰۴
افضل و کاملتر از همه آنها امام جعفرصادق (علیه السلام) بودند که پس ازوى خلیفه و وصى ایشان شدند و مردم از علوم منتشره ایشان به تمامى شهرها سخن گفته اند و پیشوایان بزرگى چون؛ یحی بن سعید و…..از او حدیث نقل کردهاند. (۹)
۱۳- پایگاه اطلاع رسانی مؤسسه جهانی سبطین.
سپس گفت: «کدام یک از این دو عبادت عظیمترند. نماز یا روزه؟» ابوحنیفه جواب داد: نماز. فرمود: «پس چگونه است که حائض قضاى روزه دارد، اما نمازهایش قضا نمىشود!» لذا به صراحت ابوحنیفه را از قیاس با رأى خودش بازداشت و فرمود: « دین را به رأیت قیاس مکن»
۶-همان، ص ۱۰۵
به گزارش خبرگزاری برنا؛ امام جعفر صادق (ع) از جمله شخصیت هایی است که نظریات و افکار علما و دانشمندان را به خود مجذوب داشته و در رشته های زیادی از علم و دانش؛ طب، کیمیا، فزیک و…نظریه داده است که امروز آزمایشهای علمی نظریات امام صادق (ع) را ثابت میکند و بر آن صحه میگذارد. دانشمندان که در زمان امام صادق زندگی میکردند به شاگردی او افتخار می نمودند و در مقابل او زانوی ادب زده از دانش وسیع و سرشار او می آموختند. دانشمندان چه در زمان ایشان و بعد از ایشان در تعریف وتمجید از وی و ستودن مقام علمی او از یک دیگر سبقت می گرفتند و میگیرند.
امام ابوحنیفه(رح) که یکی از شاگردان امام جعفر صادق(ع) هستند درباره آن حضرت فرموده است: «مارأیت أفقه من جعفربن محمّد»؛ فقیهتر و دانشمندتر از جعفربن محمد به چشم ندیدهام. و بعد از گفتگویی که با امام جعفرصادق داشت گفت: «الله اعلم حیث یجعل رسالته» خداوند از همه دانا است که تا رسالتش را درکجا قرار دهد. و در جای دیگر میگوید: «لولا جعفر ابن محمد(ص) ما علم الناس مناسک حجهم» اگر امام صادق نبود مردم مناسک حج(طریقه حج کردن) شان را نمی دانستند.(۷)
ذهبى در کتاب خود موسوم به تذکرةالحفاظ مىنویسد: قال ابوحاتم: «ثقة لایسأل عن مثله»؛ امام صادق آنگونه مورد اطمینان است که از کسى همانند او سئوال نمىشود.(۳)
این مؤلف مشهور و به نام اهل تسنن در کتاب خود موسوم به «وفیات الاعیان» اظهارداشته است: حضرت امام جعفرصادق (علیهالسلام) از سادات اهلبیت(علیهم السلام) بشمار مىرود و به دلیل راستگویى در گفتارش ملقب به صادق شده است، فضیلتش مشهورتر از آن است که ذکر شود و ابوموسى جابربن حیان یکى از شاگردان اوست که کتابى مشتمل بر هزار برگ تألیف نموده که متضمن رسالههاى امام جعفرصادق (علیهالسلام) است که مقدار آنها به پنجصد رساله مىرسد.(۱۱)
برخی از رهبران مذاهب اهل سنت، مانند امام ابوحنیفه(رح) و مالک بن انس، در زمان امام صادق ـ علیه السّلام ـ بوده و برخی دیگر مانند شافعی و احمدبن حنبل بعد از شهادت امام صادق ـ علیه السّلام ـ به دنیا آمده اند. و لکن از آنجایی که احمد شاگرد شافعی بوده است و شافعی شاگرد مالک بن انس، و مالک بنا به قول خودش از امام صادق ـ علیه السّلام ـ حدیث شنیده، پس از این جهت می توان آن دو را نیز از شاگردان امام صادق ـ علیه السّلام ـ بشمار آورد و در نتیجه تمام رهبران مذاهب اهل سنت یا با واسطه و یابدون واسطه جزء شاگردان امام صادق ـ علیه السّلام ـ می باشند.
۱۴- ابو زهره، محمد، الامام الصادق حیاته وعصره- آرائه وفقهه، ص ۳-۴، مطبعه احمد علی،مخیمه.
۷- علامه حلی، حسن بن یوسف، منهاج الکرامه فی معرفت الامامة،ج ۲،ص ۷۲، نویسنده: حسینی میلانی، علی، ناشر: الحقایق، قم.
ابن خلکان
میرعلى هندى که از علماى نامدار اهل سنت است و در دوره ى معاصر زندگی میکرد، درباره ى عظمت علمى و اخلاقى امام صادق(ع) مى گوید:
***نکته ای مهم
نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف