«مهرداد» ۲۸ سال دارد و مدت زیادی است که برای تناسباندام به باشگاه بدنسازی میرود، او میگوید: «وقتی تازه بدنسازی را شروع کرده بودم چند نفر به من یک پودر به نام کراتین را معرفی کردند و میگفتند اگر این پودر را مصرف کنی خیلی سریع و بدون اینکه زیاد ورزش کنی، عضلههایت حجم میگیرند و من هم تصمیم گرفتم از پودر استفاده کنم ولی نهتنها بهسرعت عضلهای ایجاد نشد بلکه احساس میکردم پودر توان ورزش کردن را از من گرفته است، به همین دلیل آن را کنار گذاشتم.»
عاقبت مصرف خودسرانه
وعدههای پوچ
کراتین در بدن چه میکند؟
بسیاری از افراد تصور میکنند که خریدن بدون نسخه یک دارو یا مکمل به این معناست که عوارضی برای بدن به همراه ندارد.
پودرکراتین یکی از مکملهایی است که در داروخانهها به فروش میرسد و سر از باشگاهها درآورده و برخی فروشندگان مدعی هستند که با خوردن آن حتی بدون ورزش کردن میتوان اندام عضلهای داشت درحالیکه پودرکراتین میتواند مشکلاتی را برای بدن به وجود بیاورد.
به گزارش برنا؛ یکی از همین تبلیغات که منشأ اصلی آن کشورهای غربی است، داشتن اندامهای عضلهای برای خانمها و بهویژه آقایان است و بسیاری از افراد بدون در نظر گرفتن ساختار بدنی خود به هر دری میزنند که برای خود یک اندام عضلهای درست کنند و همین مسئله میتواند زمینه را برای سوءاستفاده برخی از افراد سودجو فراهم کند.
حال اگر آدنوزین دی فسفات بخواهد دوباره در فرایند آزاد کردن انرژی شرکت کند، مجبور است ابتدا با گرفتن یک مولکول فسفات، تبدیل به آدنوزین تری فسفات (ATP) شده و سپس این کار را انجام دهد. یکی از موادی که این مولکول فسفات را در اختیار آدنوزین دی فسفات (ADP) قرار میدهد، کراتینی است که خود قبلاً یک مولکول فسفات گرفته و تبدیل به کراتین فسفات شده است، بنابراین کراتین با زیاد کردن مقدار آدنوزین تری فسفات (ATP) بدن، باعث میشود که یک ورزشکار تمرینات خود را بیشتر کرده و کمتر دچار خستگی شود.
بسیاری از افرادی که لاغر هستند برای تناسباندام تلاش زیادی میکنند و معمولاً برای افزایش وزن با متخصص تغذیه مشورت نمیکنند و نتیجه این میشود که انواع و اقسام راهها را بهصورت آزمونوخطا امتحان میکنند.
شاید برخی از افراد تصور کنند که کراتین به این دلیل که یک ماده طبیعی است برای بدن مشکلاتی را به وجود نمیآورد درحالیکه همه کراتینهایی که بهصورت بستهبندیشده و بهعنوان مکمل در بازار به فروش میرسند خالص و طبیعی نیستند.
بهترین راه برای تناسباندام ورزش کردن است و ورزش باید بهصورت مداوم و مستمر انجام شود تا بتواند تأثیری کامل بر تناسباندام داشته باشد. کراتین برای ورزشکاران حرفهای ساخته شده است. معمولاً این مکمل برای ورزشکاران حرفهای که در ورزشهای وزنهبرداری و دوچرخهسواری بهصورت حرفهای فعالیت دارند، میتواند مورداستفاده قرار بگیرد.
افزایش بار پروتئینی ناشی از مصرف بیشازاندازه کراتین در بلندمدت میتواند اثرات مخربی برای کلیهها داشته باشد. علاوه بر آن عوارض کبدی و کلیوی از مهمترین عارضههای مصرف این مکملها محسوب میشود. آلوده بودن این مکملها به انواع «هورمونهای استروئیدی» آنابولیک میتواند سبب بروز عوارضی مانند ناتوانی جنسی، نازایی، مشکلات کبدی و کلیوی، جوشهای پوستی، ریزش مو، ضعف در بینایی، سرخ شدن چهره، ناراحتیهای قلبی و بیماریهای روانی شود.
«فریبا» که ۲۱ سال دارد هم میگوید: «وزنم در حدود ۳۸ کیلو بود و هر چه غذا میخوردم، چاق نمیشدم به همین دلیل به پیشنهاد یکی از دوستانم، پودر کراتین را برای افزایش وزن از داروخانه خریدم. استفاده از پودرکراتین باعث افزایش وزن در بدنم شد ولی تناسباندام را در بدنم از بین برد و افزایش وزن و چاقی را برایم به وجود آورد ضمن اینکه صورتم جوش زد و ریزش مو پیدا کردم. وقتی با متخصص تغذیه مشورت کردم دلیل افزایش وزن را جمع شدن آب در بدنم میدانست و میگفت این اضافهوزن کاذب است و فقط با خوردن پودر به بدنم آسیب زدهام.»
کراتین چیست؟
مصرف پودرکراتین که در اصل «کراتین فسفات» نام دارد چند سالی است که در بین ایرانیها بهویژه قشر جوان رواج پیدا کرده است و بیشتر افراد آن را در تبلیغات مربوط به بدنسازیها دیدهاند.
علاوه بر این، کراتین فسفات خود یک منبع انرژی برای بدن محسوب میشود. هنگامیکه بدن در ورزشهای سنگین وارد مسیر بیهوازی تولید انرژی میشود، از کراتین بهعنوان سد اول مواد انرژیزا در دسترس استفاده میکند. یکی دیگر از کارهای کراتین این است که سلول عضله را پر آب نگه میدارد و سلول عضله در این فراوانی آب، عمل سنتز یا ساختوساز پروتئین را بهتر انجام میدهد.