*رد ادعای طالبان با تجربه رهاسازی آب در سالهای گذشته
پژمان تیموری، کارشناس مسائل هیدروپلتیک بیان اتفاقات اخیر انجام شده پیرامون حقابه هیرمند و بیانیه طالبان اظهار داشت: طالبان در خط آخر این بیانیه به وضوح عنوان کردند که در سد کجکی آب وجود دارد و همین سند نشان میدهد که آنها با وجود داشتن آب اقدامی به رهاسازی آن انجام نمیدهند.
این کارشناس منابع آب گفت: رهاسازی 100 متر مکعب آب در ثانیه به مدت 100 روز معادل 864 میلیون متر مکعب آب میشود که دقیقا منطبق بر حقابه ایران است و وقتی این اتفاق برای حل مسائل افغانستان در فرودین و اردیبهشت 97 انجام شده یعنی در سال 1402 نیز قابلیت انجام دارد.
این در حالیست که مطابق شواهد موجود پیشتر رهاسازی آب از سمت سد کجکی به ولایات هلمند و نیمروز در مسیر رسیدن آب به ایران در دستور کار قرار گرفته است.
پس از این دستور رئیس جمهور، وزیر نیرو در قالب مصاحبهای عنوان کرد: پس از دستور رئیسجمهور به منظور تسریع در روند حل مسأله شرق کشور، جلسهای با حضور همه دستگاههای ذیربط با محوریت پیگیری حقآبه قانونی هیرمند برگزار میشود.
پس از برگزاری این جلسه مهم، وزیر نیرو بار دیگر در بیان تصمیمات اخذ شده در این جلسه گفت: مطابق گزارشهای ارائه شده در این جلسه، دولت طالبان متعهد به عملیاتی کردن معاهده هیرمند و پرداخت حقابه ایران بر اساس این معاهده شده است.
این کارشناس مدیریت منابع آب تاکید کرد: ایران برای نشان دادن حسن نیت و صحت سنجی اقدام افغانستان تقاضای حضور کارشناس در مسیر رودخانه هیرمند به ویژه بالادست سد کجکی را کرده است در حالیکه حاکمان افغانستان به مسئله حقابه هیرمند تاکید کردهاند.
تیموری گفت: رئیس جمهور در حالی که برای افتتاح چند پروژه راهبردی میان ایران و پاکستان به سیستان و بلوچستان سفر کرده و قرار ملاقات با نخست وزیر پاکستان را دارد، از افغانستان میخواهد که حقابه را پرداخت کند و این یک پیام مهم دارد؛ پیام مهم این است که ایران به دنبال تقویت وحدت میان کشورها به منظور سرعت گرفتن مسیر توسعه غرب آسیا و ارتقای رفاه مردم کل منطقه است و هر کشور منطقه در صورت همکاری با ایران میتواند یک گام به توسعه و ارتقای رفاه ملت خود نزدیک شود.
پس از اظهارات منطبق بر قوانین بینالمللی و مطابق عهدنامه 1351 هیرمند توسط رئیس جمهور، طالبان در پاسخ به سخنان رئیسجمهور اعلام کرده بود « از اینکه در سالهای اخیر در افغانستان و منطقه خشکسالی رخ داده و سطح آب پایین آمده است، بهشمول دریای هلمند تعداد زیادی از ولایات و مناطق کشور از خشکسالی رنج میبرند و آب کافی وجود ندارد.» در بخش دیگری از این جوابیه آمده است: «اما به شرطی که ذخایر آبی ما به حدی برسد که اگر آن را به ایران رها کنیم، صدها کیلومتر را در رودخانه خشک هیرمند طی میکند و به ایران میرسد. در حال حاضر در سد کمال خان آبی وجود ندارد و اگر آب سد کجکی رها شود به آنجا نخواهد رسید»
در حالی طالبان ادعا کرده در صورت رهاسازی آب موجود در سد کجکی آب به ایران نمی رسد که در زمان مشابه با رهاسازی آب به در رودخانه هیرمند، آب را به ولایت نیمروز در مرز ایران رسانده است.