[2 و3]. ناصرالشریعه، تاریخ قم، کتابفروشی اسلامی، ص 50.
بعد از دفن حضرت معصومه(س) توجه علویان و سادات نسبت به قم فزونی یافت و در فاصلة کوتاهی عدة بسیاری از فرزندان امامان از اطراف به قم رو آوردند و بتدریج یکی از مراکز عمدة سادات قرار گرفت و امروز شاید بتوان گفت که از نظر کثرت سادات، شهری کم نظیر است. [7] و این کثرت باعث شده بود که در شهر قم هم تشکیلاتی بنام «نقابت» عهدهدار امور سادات بشود.
[7]. تاریخ قم، ج 1، ص 82؛ مجالس المؤمنین، ج 1، ص 146.
امروز هم شهر مقدس قم بسان ستارهای درخشان در آسمان تشیع میدرخشد و در هیچ جای دنیا شهری به این ویژگی وجود ندارد. وجود باثمر هزاران عالم و دانشمند تراز اوّل شیعی، حوزة عظیم، گسترده و پربار برای بسط و گسترش علوم مختلف شیعی، توجه هر ساله میلیونها عاشق اهل بیت از اقصی نقاط جهان به این شهر، برگزاری مراسم مذهبی ناب شیعی، این شهر را به قلب تپندة جهان تشیع در دنیا تبدیل کرده است.
مأمون در سال 200 هـ.ق امام رضا(ع) را به مرو فراخواند و بنا به نقلی بعد از استقرار آن حضرت در ایران نامهای خطاب به خواهر گرامیاش حضرت فاطمه معصومه(س) مرقوم و آن را توسط یکی از غلامانش به مدینه منوره ارسال کرد. امام به غلامش دستور داد که در هیچ منزلی توقف نکند تا در اندک زمان ممکن آن نوشته را به مدینه برساند. غلام، خود را به مدینه رساند و نامه امام هشتم را به خدمت حضرت معصومه تسلیم کرد و آن حضرت به مجرد رسیدن نامه برادرش، خود را آماده سفر کرد. این روایت در کتابهای دست اول و قدیمی ذکر نشده است.[1]
[5]. قمی، حسن بن محمد، تاریخ قم، تهران، انتشارات توس، ص 213؛ اعیانالشیعه، چاپ بیروت، ج 8، ص 391.
به طور کلی هر علوی و شیعی مذهبی که از دست حکام جبار عباسی میگریخت امیدش شهر مقدس قم بود و بدانجا پناه میبرد و سخت مورد حمایت مردم قرار میگرفت، که با ورود حضرت معصومه(س) فرزند بلافصل امام موسی بن جعفر(ع) به قم و دفن آن حضرت در آن شهر شهرت پیدا کرد.