[۸] بحارالانوار، ج ۸۵، ص ۲۱۱.
[۹] الغیبه، ص ۳۷۲.
نُواب اَربعه، به چهار نماینده یا نایب خاص امام مهدی (عج) در دوران غیبت صغری گفته میشود که رابط میان شیعیان و امام بودند: عثمان بن سعید، محمد بن عثمان، حسین بن روح و علی بن محمد سَمُری. نواب اربعه از اصحاب باسابقه و مورد اعتماد امامان بودند که یکی پس از دیگری از طرف امام زمان و با معرفی نایب پیش از خود شناخته میشدند.
حسین بن روح نوبختی، سومین نایب از نواب خاص و چهارگانه امام زمان عجل الله تعالی فرجه الشریف است که در سالهای ۳۰۵ تا ۳۲۶ هجری قمری به مدت بیست و یک سال نیابت خاصه آن حضرت را بر عهده داشت.
در اینکه حسین بن روح ایرانی بوده است یا نه؟! بین صاحب نظران مباحث مهدویت، تفاوت نظر وجود دارد. برخی صاحب نظران با توجه به دو قرینه و دلیل، وی را ایرانی میدانند
[۱۰] بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۳۵۶.
منابع معتبر شیعه، اگرچه تاریخ دقیق ولادت آن مرد وارسته را بیان نکردهاند، ولی او را با القاب روحی، نوبختی و قمی ذکر کردهاند .[۱]
[۳] تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم، ص ۱۹۲.
در دوران غیبت صغری، که اوج پیگیری و تعقیب امام زمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف از سوی دستگاه حکومت جور بود، رازداری نایب آن حضرت، رکنی رکین به شمار آمده و اوج رازداری حسین بن روح را میتوان در کلام ابوسهل نوبختی به نظاره نشست.
وی که به گفته شیخ طوسی، از عاقلترین مردمان عصر خویش به حساب میآمد [۴] دارای خصوصیات و ویژگیهای برجسته و خاصی بود که او را از دیگر بزرگان شیعه ممتاز کرده بود. در اینجا به دو مورد از بارزترین خصوصیات وی که باعث شد به افتخار نیابت مهدی موعود نائل شود، اشاره میکنیم:
رعایت تقیه
[۱۱] الغیبه، ص ۲۳۸.
توقیع شریف
وفات حسین بن روح
شیخ طوسی صدور اولین توقیع شریف از سوی امام در تأیید حسین بن روح را در تاریخ ۶ شوال سال ۳۰۵ هجری قمری و در روز یکشنبه دانسته است .[۹] متن این توقیع شریف به شرح ذیل است:
ابو سهل نوبختی در توصیف رازداری حسین بن روح چنین میگوید: اگر او امام زمان را زیر دامان خود پنهان بدارد و بدنش را با قیچی قطعهقطعه کنند تا آن حضرت را نشان دهد، هرگز چنین نخواهد کرد .[۷]
[۵] همان.
آیا این خبر مفید بود؟
حسین بن روح در سال ۳۰۵ هجری قمری و پس از درگذشت محمد بن عثمان، دومین نایب امام زمان، به مقام نیابت منصوب شد. علامه مجلسی چگونگی انتصاب حسین بن روح را این گونه بیان میکند: روزی که نایب دوم درگذشت، حسین بن روح در منزل او جلوس کرد و خادم محمد بن عثمان صندوقچهای را که ودایع امامت در آن بود، به حسین بن روح تحویل داد .[۸]
نایب ایرانی امام زمان (عج)
نتیجه بر اساس رای موافق و رای مخالف